Πόσο πολιτική μπορεί να χωρέσει σε μια θεατρική σκηνή; Όση αντέχουν οι συντελεστές, αλλά και οι θεατές. Αυτό μοιάζει να πιστεύει η Κατερίνα Μπουζάνη και η θεατρική της ομάδα, η ΚΛΕΨύΔΡΑ που φέτος τον Ιούνιο ανεβάζουν το έργο Αριστερόχειρες της Νεφέλη Μαϊστράλη. Οι «Αριστερόχειρες» είναι ένα έργο ανθρωποκεντρικό και βαθιά αλληγορικό. Βασισμένο σε αληθινά ιστορικά γεγονότα που έλαβαν χώρα την περίοδο του Ελληνικού Εμφυλίου, πραγματεύεται με τόλμη την έννοια της συλλογικής μνήμης ενός λαού που αρνείται να κοιτάξει κατάματα το παρελθόν του και επιμένει να επαναλαμβάνει τα λάθη του. Θύτες και θύματα ανταλλάσσουν ρόλους και μας αναγκάζουν να αναρωτηθούμε: Μπορεί μια κοινωνία να συμφιλιωθεί πραγματικά με όσα δεν θέλησε να αντιμετωπίσει ποτέ; Μια παράσταση για αυτούς που γνωρίζουν, αλλά κυρίως για αυτούς που δεν γνωρίζουν, αλλά ενδιαφέρονται να μάθουν και να κατανοήσουν.
Τέσσερις μαθητές και ηθοποιοί της ΚΛΕΨύΔΡΑΣ απαντούν σε τέσσερα ερωτήματα με αφορμή την παράσταση αυτή και ανοίγουν τον διάλογο.
Είναι παρωχημένο, κατά την άποψή σας, το δίλημμα δεξιά-αριστερά;
Ελβίρα Βλάσση: Οι έννοιες δεξιά-αριστερά δεν ξέρω κατα πόσο αντικατοπτρίζουν το βάθος και την πολυπλοκότητα των σημερινών είτε κοινωνικών είτε πολιτικών προκλήσεων. Για μένα από το να απαντηθεί το δίλημμα, έχει περισσότερη σημασία το να υπάρχει μια κοινή άποψη στο τι σημαίνει ελευθερία, ισότητα, πρόσβαση, ασφάλεια, γενικά ποιες είναι οι ανάγκες και οι αξίες μας.
Εύη Θεοδωράκη: Κατα τη γνώμη μου, παρωχημένη, αλλά και επικίνδυνη είναι η πολιτική εργαλειοποίηση των εννοιών με στόχο τη δημιουργία κοινωνικής ρήξης και διαχωρισμού των ανθρώπων με βάση τις ιδεολογικές τους απόψεις. Τα άκρα δημιουργούν άκρα και είναι δραστικά ευκολότερο να χειραγωγηθεί μια κοινωνία που εκπαιδεύεται να βλέπει το «εμείς» και το «αυτοί». Παρόλα αυτά, έχουμε την τύχη να ζούμε σε μια εποχή όπου η πληροφορία, η γνώση αλλά και η αλληλεπίδραση, μας προσφέρονται απλόχερα, κάτι που θεωρώ ότι μπορεί να δημιουργήσει σφαιρικές και ισορροπημένες απόψεις που δεν βασίζονται σε κομματοποιημένα αφηγήματα.
Ανθούλα Κουτούπη: Παρωχημένο θα έπρεπε να είναι οτιδήποτε χωρίζει σε πλευρές, οτιδήποτε μπαίνει σαν δίλημμα για να εξυπηρετηθεί οποιοδήποτε άλλο συμφέρον περα από το συμφέρον του Ανθρώπου. Παρωχημένη θα έπρεπε να είναι η ιδέα της επιλογής του πολέμου. Η ίδια η λέξη θα έπρεπε να είναι παρωχημένη. Δυστυχώς όμως, η κοινωνία δεν έχει ξεπεράσει τον παιδικό εγωκεντρισμό της, το “δικό μου” χωρίς φραγμούς όταν πρόκειται για εξουσία και χρήμα, έναν απίθανο δικαιωματισμό επί πτωμάτων, με πλασματικά ιδανικά στα οποία γαλουχεί με φανατισμό τα μέλη της ανά κοινωνικοπολιτική ομάδα. Το δίλημμα δεξιά-αριστερά κρατάει ακόμα σε ένα παιχνίδι διελκυστίνδας. Στο παιχνίδι όμως αυτό, όλοι πέφτουν στο τέλος. Και το σκορ, μετριέται σε ζωές.
Παύλος Τουρλίδας: Στο σήμερα έχει μετασχηματιστεί και αλλάξει διάσταση , συμπεριλαμβάνοντας μέσα του τόσο πολιτικές και ιδεολογίες έννοιες όσο και γενικότερες πεποιθήσεις και ιδέες.
Τι προσέθεσε το έργο ”Αριστερόχειρες” στις περί Εμφυλίου γνώσεις σας;
Παύλος: Θα πρέπει να παραδεχτούμε πως σαν χώρα το θέμα του εμφυλίου επιλέγουμε να το κρύβουμε κάτω από τον χαλάκι. Είναι ένα ευαίσθητο θέμα που δεν έχει αναλυθεί και παρουσιαστεί ιδιαίτερα στο κοινό (κυρίως μιλάω για το θέατρο και τον κινηματογράφο). Φέτος ,με αφορμή την παράσταση Αριστερόχειρες, μπήκα στην διαδικασία να ψάξω πληροφορίες σε βάθος. Την υπόθεση με τα Σπίτια του παιδιού όπως ονόμαζε η βασίλισσα ήταν η πρώτη φορά που την άκουγα.
Ανθούλα: Μιλάμε για ένα κείμενο πολυεπίπεδο και θαρραλέο. Αγγίζει μέσα από μια τεράστια γκάμα προσεγγισεων ζητήματα που η ελληνική κοινωνία διακριτικά αποσιωπά και προσπερνάει. Οι σελίδες της ιστορίας της χώρας που αφορούν τον Εμφύλιο είναι ακόμα σκοτεινές και εκτός ύλης, πράγμα λογικό αν σκεφτούμε ότι είναι ακόμα ζεστές οι μνήμες. Προσωπικά, δεν γνώριζα την ύπαρξη των παιδουπόλεων και το δίκτυο που εμπλεκόταν στη λειτουργία τους. Σοκαριστικές ήταν οι πληροφορίες που καθένας πρόσθεσε στην ομάδα κατά τη μελέτη του έργου, τόσο από προσωπική εμπειρία – ο δικός μου παππούς για παράδειγμα πολέμησε – όσο και από την έρευνα. Νιώθω τυχερή για την έκθεσή μου στο έργο και στο κύμα πληροφοριών που έφερε η ενασχόληση με αυτό.
Ελβίρα: Το έργο της Νεφέλης Μαϊστράλη είναι αποτέλεσμα μιας εξαιρετικά λεπτομερής έρευνας σε ντοκουμέντα, αλλά και στην πραγματική κατάσταση ανθρωπίνων σχέσεων εκείνης της εποχής. Με βοήθησε να συμπονέσω περισσότερο, να καταλάβω τι κουβαλάει ένας Έλληνας του τότε, να καταλάβω ότι δεν είχε να κάνει μόνο με το “δίλημμα” αλλα με μια πληγωμένη Ελλάδα.
Εύη: Το έργο με έφερε απέναντι στη συνειδητοποίηση του πόσο λίγα πράγματα γνώριζα για την περίοδο του Εμφυλίου. Είναι η πρώτη φορά που ουσιαστικά μελέτησα τη συγκεκριμένη περίοδο, τόσο σε γενικό επίπεδο των κυριότερων ιστορικών σημείων, όσο φυσικά και στις λεπτομέρειες που αφορούν το έργο, όπως για παράδειγμα τις παιδουπολεις της Βασίλισσας Φρειδερίκης. Είναι σοκαριστικό το πόσο λίγο μιλάμε στα παιδιά στα σχολεία για τον Εμφύλιο, οι ελάχιστες φωτογραφίες της εποχής στο διαδίκτυο, τα μετρημένα στα δάχτυλα ντοκιμαντέρ ή συνεντέυξεις που υπάρχουν διαθέσιμα, σε σχέση για παράδειγμα με την περίοδο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου ή της Δικτατορίας.
Υπάρχει κάτι που καθένας/καθεμία από εσάς προσδοκά να αποκομίσουν οι θεατές φεύγοντας από το θέατρο του Νέου Κόσμου, μετά την παράστασή σας;
Ανθούλα: Ναι. Θέλω να φύγουν ολοι με μία ερώτηση και μία απάντηση. Η ερώτηση είναι ο Άνθρωπος και η απάντηση το ίδιο.
Παύλος: Ελπίζω να καταφέρουμε να παρουσιάσουμε με αντικειμενικό τρόπο τα γεγονότα και να δώσουμε στους θεατές να καταλάβουν πως πρέπει να μαθαίνουμε από τα λάθη του παρελθόντος. Θα πρέπει να καταλάβουμε πως ο πόλεμος δεν είναι ποτέ και πουθενά λύση.
Ελβίρα: Είχα την τύχη να δω αυτή την παράσταση από την ομάδα 4FRONTAL πέρυσι, όπου πραγματικά δεν περίμενα τέτοια εναλλαγή στο γέλιο και στο κλάμα, κι απλά ελπίζω κάτι αντίστοιχο να νιώθουν οι θεατές της ομάδας μας φέτος. Τυχεροί… που είδαν να διαδραματίζονται αθέατοι διάλογοι, αλήθειες αλλά και να προβληματιστούν για το αν η ιστορία πότε-πότε επαναλαμβάνεται. Σαν ομάδα θέλουμε πάντα να δίνουμε τη ψυχή μας, σκαλίζουμε τη λεπτομέρεια, αγαπάμε πραγματικά το έργο αυτό, οπότε ελπίζουμε να αποκομιστεί κι αυτό!
Εύη: Θεωρώ πως τα κατάλοιπα του Εμφυλίου έχουν τεράστιο αποτύπωμα στο συλλογικό ασυνείδητο και καθορίζουν δραστικά το πως αλληλεπιδρούμε σαν κοινωνία στην Ελλάδα ακόμα και σήμερα. Άρα για μένα, η πρώτη επιτυχία θα είναι μέσα απο τους Αριστερόχειρες το κοινό να γνωρίσει τι πραγματικά συνέβη στον Ελληνικό Εμφύλιο και πόσες εκατοντάδες πληροφορίες της εποχής χάθηκαν. Με δεδομένο αυτό, ελπίζω ο θεατής να βγει απο το θέατρο προβληματισμένος αλλά κυρίως ενεργοποιήμενος ως προς τη σημασία του μαζί, τη δύναμη του συνόλου αλλά και το σκοτάδι που φέρνει ο διχασμός, που δυστυχώς παραμένει τρομέρα επίκαιρος.
Τι αποκομίσατε εσείς από την ”θητεία” σας στην ΚΛΕΨύΔΡΑ;
Εύη: Το βασικότερο είναι πως κάθε μέρα, καθε προβα, καθε αλληλεπιδραση μου στην ΚΛΕΨύΔΡΑ είναι ένα ουσιαστικό ταξίδι γνωριμίας με τον εαυτό μου. Με τα κομμάτια που οι ρυθμοί ζωης και η καθημερινότητα με είχε αποσυνδέσει ή με εκείνα που και εγώ η ίδια φοβόμουν να αντιμετωπίσω. Τόσο η ΚΛΕΨύΔΡΑ όσο και η δασκάλα μας, Κατερίνα Μπουζάνη, είναι μια αγκαλιά συμπερίληψης και ασφάλειας, προσφέροντας όχι μόνο καλλιτεχνικές προκλήσεις στο πλαίσιο του θεάτρου αλλά και την ευκαιρία να συσχετιστείς ουσιαστικά με καθαρότητα ψυχής.
Ελβίρα: Πάνε κάποια χρόνια που είμαι μέλος αυτής της ομάδας, και κάθε χρόνο καταπιανόμαστε με πολύ διαφορετικά μεταξύ τους έργα, πάντα με στόχο να είναι κατανοητά, να περνάνε πολλαπλά μηνύματα, αλλά και να αποδίδονται όσο πιο τελειοποιημένα γίνεται. Η Κλεψύδρα, η Κατερίνα, οι συνεργάτες κι οι μαθητές της έχουν ξεκάθαρο στόχο να βγάζουν καλοδουλεμένες και ρεαλιστικές δουλειές. Για μένα, είναι η διαφυγή μου από την καθημερινότητα, η στιγμή να εκφράσω συναισθήματα, και κάπως να νιώθω ότι παίρνω θέση στο να ακουστούν ηχηρά μηνύματα μέσα από το ερασιτεχνικό θέατρο, σε όσους κι αν φθάσουν…
Παύλος: Πολλα κρατώ από την θητεία μου στην ΚΛΕΨύΔΡΑ. Νομίζω πως η δημιουργική διαδικασία χτισίματος μιας παράστασης από την αρχή είναι σαν ένα ταξίδι στον κόσμο. Στο τέλος αυτού του ταξιδιού θα έχεις πάρει ως δώρο εμπειρίες και ανθρώπους που θα σε συντροφεύουν για μια ζωή
Ανθούλα: Έχω μεγάλη αγάπη στο θέατρο και η ενασχόλησή μου με αυτό μετράει δύο δεκαετίες. Η ομάδα αυτή, η οικογένεια της ΚΛΕΨύΔΡΑΣ, υπηρετεί τον πυρήνα της τέχνης του Θεάτρου, με εξωστρέφεια που στηρίζεται στην εσωτερική αναζήτηση. Η Κατερίνα Μπουζάνη είναι ένας άνθρωπος ζεστός,με βαθιά γνώση και πάθος για το Θέατρο, αλλά και για το δίκαιο,την αλήθεια,την αγάπη. Βαθιά ευγνώμων που γνωρίζω αυτούς τους υπέροχους ανθρώπους και δουλεύουμε το μέσα μας και το μοιραζόμαστε για να γίνει μια νεα υπαρξη, γιατί το μαζί είναι πολύ περισσότερα από το άθροισμα των εγώ.
Info ΑΡΙΣΤΕΡΟΧΕΙΡΕΣ:
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ
20 έως 24 Ιουνίου
21:00
Διάρκεια: 90 λεπτά
Χώρος: Θέατρο του Νέου Κόσμου
Διεύθυνση: Αντισθένους 7 & Θαρύπου, Αθήνα 117 43
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ ΚΑΙ CAST
Πρώτο Cast:
Μαριάνθη Ψαρρά, Κατερίνα Κωτσιοπούλου, Ιωάννα Παναγιώτη, Θάνος Βέης, Κωνσταντίνα
Γιοβάνη, Γιώργος Καρδαμίτσης, Απόστολος Τσακαλίκας, Εύη Κοκκοφίτη, Δανάη Χαβιάρα,
Ελβίρα Βλάσση, Γκρέτα Ταφιλάκου
Ημερομηνίες παραστάσεων πρώτου cast: 20,21,22/06 στις 21.00
Δεύτερο Cast:
Άρτεμις Τσελεπή, Εύη Θεοδωράκη, Γιώργος Μπορσοβάνας, Χριστίνα Στεφανίδου,
Βασίλης Στελλάτος, Αχιλλέας Παπακώστας, Γιώργος Πανταβός, Ανθούλα Κουτούπη,
Κατερίνα Βαϊράμη, Κυριακή Σαρρή, Παύλος Αναργύρου Τουρλίδας, Ελίζα
Αυγεροπούλου, Χριστίνα Κατσιάπη
Ημερομηνίες παραστάσεων δεύτερου cast: 22/06 στις 18.00, 23, 24 /06 στις 21.00
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ:
Συγγραφέας: Νεφέλη Μαϊστράλη
Σκηνοθεσία/Κινησιολογία: Κατερίνα Μπουζάνη
Σκηνικά & Κοστούμια: ΚλΕΨύΔΡΑ
Φωνητική διδασκαλία & Επιλογή τραγουδιών: Θωμάς Φώτης, Κατερίνα Μπουζάνη
Φωτογραφία: Αλκυόνη Παπακωνσταντοπούλου
Trailer: Αντώνης Μανδρανής
Βοηθοί σκηνοθέτη: Κατερίνα Κωτσιόπουλου, Κωνσταντίνα Γιοβάννη, Εύη Θεοδωράκη,
Αχιλλέας Παπακώστας
Η Γεωργία Δρακάκη γεννήθηκε στην Αθήνα το 1992. Σπούδασε Νομικά και είναι συγγραφέας και δημοσιογράφος. Έχει ασχοληθεί επί σειρά ετών με κείμενα και ραδιοφωνικές εκπομπές γύρω από την πόλη, τον πολιτισμό, την γαστρονομία και τις ανθρώπινες σχέσεις. Έχει γράψει θεατρικά έργα που έχουν παιχτεί σε αθηναϊκές σκηνές και αγαπά πολύ τα ρεμπέτικα πάλκα και τα ταξίδια στον κόσμο. Το τελευταίο της βιβλίο, ”Ο Τάσος πέθανε” κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κάκτος.
