Συνέντευξη: Χριστίνα Γιαβάσογλου, Γεωργία Δρακάκη
Μ΄αρέσει που η συνέντευξή μας με τον Π.Ε.Δημητριάδη δημοσιεύεται μέσα στην Εβδομάδα των Παθών, Απρίλιο του 2025. Όσο γράφω την εισαγωγική παράγραφο στην τηλεόραση παίζει η Ακολουθία του Νυμφίου. Ο Παντελής έχει μια σχέση με αυτά τα πράγματα, μια συγγένεια. Μπορεί να το δει κανείς και μέσα από τα τραγούδια του, που ο Χριστός εισέρχεται, κατακτώντας ζωτικό χώρο, σε πολλές μορφές. Και στα live ακόμα, που ο «Πάντα Ελεήμων» Δημητριάδης, μπαινοβγαίνει στο σύμπαν του Jesus Christ Super Star με άνεση, χιούμορ αλλά και σεβασμό. Μετά το ντοκιμαντέρ του Βύρωνα Κριτζά «Εδώ μιλάνε για λατρεία», τρία εκστατικά live- δύο στο Rox της Αθήνας και ένα στη Frida της Πάτρας- ο frontman των Κορε.Υδρο. (παλαιότερα) και των Παιδιών της Παλαιότητας (σήμερα), μας άνοιξε κάμποσα απ΄’τα χαρτιά του κι ελπίζουμε και λίγο την καρδιά του. (Χ.Γ.)
Χριστίνα: Έχω μια τρελή φαντασίωση να βρεθείς στη σκηνή με την Άννα Βίσση. Για κάποιο λόγο νομίζω θα ταίριαζαν οι εντάσεις σας. Έχεις σκεφτεί τον εαυτό σου ως μέρος κάποιου collab με τον οποιονδήποτε από το ελληνικό μουσικό στερέωμα;
Προς στιγμήν περίμενα να με σοκάρεις, αλλά απογοητεύτηκα…
Όταν ετοιμάζαμε τον τρίτο δίσκο των Κόρε. Ύδρο. μάς είχαν πει από την ΕΜΙ ότι καλό θα ήταν να έχουμε κάποιες συμμετοχές. Εμείς ήμασταν αρνητικοί. Αυτοί μας πρότειναν τον έναν αδελφό Κατσιμίχα και τον Αλκίνοο Ιωαννίδη. Αντιπροτείναμε την Αρλέτα, για το εισαγωγικό «Το Μόνο Έγκλημα», και τον Σάκη Ρουβά για το ρεφραίν τού «Χωρίς Επίκληση». Μας είπαν ότι θα έδιναν στο Ρουβά το τραγούδι στα βραβεία του MAD. Στην πορεία μάς ξέχασαν εντελώς, θεωρώ ότι είχαν ξεχάσει και ότι ετοιμάζαμε δίσκο. Αποφασίσαμε τελικά να μην έχουμε κανέναν. Έκτοτε δεν υπήρξε ποτέ καμία σχετική σκέψη. Νομίζω είναι τόσο ανάδελφο, και από μόνο του πληθωρικό θα έλεγα, αυτό που συμβαίνει, και με τα δύο μου συγκροτήματα, που η μόνη αβίαστη συνεργασία που θα μπορούσα να σκεφτώ είναι αυτή με το κοινό.
Χριστίνα: Για πες, ήταν ωραία όντως τα βράδια της κρίσης; Θυμάσαι καθόλου εκείνα τα χρόνια;
Ναι, ήταν ωραία. Ήμουνα ερωτευμένος με το «Σαλάχι». Τα πιο όμορφα μάτια που έχω συναντήσει στη ζωή μου και τα πιο μυρωδάτα μαλλιά. Είναι φοβερό πόσο απόλυτο σε κάνει το ανεκπλήρωτο. Τέλος πάντων, με ενέπνευσε πολύ αυτή η παρουσία. Σχεδόν ό,τι ερωτικό υπάρχει στον τελευταίο δίσκο των ΚΥ, αλλά και τα μετέπειτα τραγούδια «Τρέλανέ μας κι απόψε» και «Γάτοι», το οφείλω σ’ αυτό το πρόσωπο.
Γεωργία: Και τι έχεις να πεις για τα βράδια της καραντίνας;
Κι αυτά ήταν ωραία. Πολλές φορές τα αναπολώ. Ήταν μια κατάσταση που ταίριαζε πολύ στην ιδιοσυγκρασία μου, και τη δικαίωνε με έναν τρόπο. Σ’ αυτά τα βράδια οφείλω μια βαθύτερη της επιφανειακής, που είχα μέχρι τότε, σχέση με τον κινηματογράφο. Επί καραντίνας είδα και ολόκληρο το Twin Peaks, μια από τις πιο σκοτεινές παιδικές μου μνήμες. Αλλά και εκτός σπιτιού, ήταν ένας κόσμος ιδεώδης. Θυμάμαι ένα μεσημέρι στην πόλη της Κέρκυρας ήμουνα μόνος μου στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας κι ένας γλάρος στη μέση του δρόμου. Ήταν σαν όνειρο. Και το καλοκαίρι οι παραλίες άδειες, χωρίς τουρίστες. Τι άλλο να ζητήσω απ’ τη ζωή…
Χριστίνα: Οι στίχοι σου είναι επί της ουσίας ποιήματα. Θα μοιραστείς μαζί μας την αγία τριάδα ποιητών ή ποιητριών για εσένα; Βεβαίως, μπορεί να είναι και δεκάδα!
Τριάδα είναι: 1. Καβάφης 2. Καρυωτάκης 3. Σολωμός
Χ+Γ: Θέλουμε να παίξουμε κάτι μαζί σου. Θα σου γράφουμε ένα στίχο σου και θα μας απαντάς τι σκέφτεσαι για αυτόν ή πώς γράφτηκε ή οτιδήποτε.
α) «Αν θέλεις να μιλήσουμε για πράγματα γελοία, πρέπει να ενώσουμε κρεβάτια, μαξιλάρια και θρανία»
Αναφέρομαι στους κοινούς ύπνους με συμμαθητές, αυτούς που συνήθως καθυστερούσαν πολύ, από τα πολλά γέλια. Ο «Γιώργος» του τραγουδιού είναι ο αγαπημένος μου συμμαθητής, και ιδρυτικό μέλος των ΚΥ, Γιώργος Αρβανιτάκης.
β)«εδώ περνάει η λιτανεία του ενός»
Αναφέρομαι στους πολύ αργούς μοναχικούς περιπάτους των τροφίμων του ψυχιατρείου της Κέρκυρας, όπως τους έζησα προσωπικά κατά τη δεκαετία του 80, ως γιος του φαρμακοποιού του ψυχιατρείου.
γ)«άμα δεν κλάψεις ξανά πώς θα νικήσεις τους αγέλαστους;»
Διαμόρφωσα τη χιουμοριστική πλευρά του εαυτού μου μέσα από πολύ πόνο. Κάπως έτσι έμαθα να αντιμετωπίζω τη θλίψη ως προϋπόθεση της χαράς. Μου αρέσει να κλαίω, δεν το μπλοκάρω, το θεωρώ πολύ υγιές και ανακουφιστικό. Την ημέρα της πρεμιέρας του ντοκιμαντέρ για τους ΚΥ στη Θεσσαλονίκη έκλαψα δύο φορές. Μία λίγο πριν πάω στο σινεμά, που είδα έναν άνθρωπο να τρώει από τα σκουπίδια μιας ψησταριάς στην Ερμού, και μία κατά τη διάρκεια της προβολής, όταν ο Ξενοφών Ραράκος μιλούσε για το «Πάσχα στο Ψυχιατρείο».
δ)«Στην κορυφή της Πυραμίδας μοναξιά και ιεραρχία ως την παγκόσμια βλακεία»
Το 2011 είχα δειπνήσει από σπόντα στο εντευκτήριο της Αναγνωστικής Εταιρείας Κέρκυρας. Κάποια στιγμή ήρθε στο τραπέζι μας η κυρία της υπηρεσίας και μας ζήτησε να σβήσουμε τα τσιγάρα γιατί «έρχονται οι τέκτονες». Η φαντασιακή μου μετάπλαση αυτού που ακολούθησε είναι το συγκεκριμένο τραγούδι.
ε)«το τέλος είχε πάντα τιμωρία/η υπεροψία της χαράς»
Όλη μου η ζωή… Μεγάλωσα με τη χριστιανική -ή ελληνική- αρχή ότι η απόλαυση αργά ή γρήγορα θα επισύρει την τιμωρία. Το ιδρωμένο παιχνίδι το κρυολόγημα, το παγωτό τον πονόλαιμο, και πιο μετά, η επιπόλαιη επιλογή συντρόφου το αφροδίσιο -στην καλύτερη περίπτωση- νόσημα, ο επισφαλής έρωτας την καταστροφή. Αυτό βέβαια δε με απέτρεψε από το να κάνω, με το ανάλογο ψυχικό κόστος, πολλά από τα «επικίνδυνα» και να είμαι σήμερα περήφανος γι’ αυτό.
Χριστίνα: Έχεις μια έντονη σχέση με την έννοια της παλαιότητας. Στο ομώνυμο τραγούδι λες όμως «Την ακύρωσα στο μπάνιο/ στα πλακάκια, πάνω στο καλοριφέρ/έκοψα τα καλώδια, την απέβαλα». Τι παίζει με την παλαιότητα και τον Παντελή;
Παίζει όλο αυτό που περιγράφεται ως «αδυσώπητο μοτίβο» στα «Πληγωμένα
Μηνύματα» και ως τρομακτική εικόνα «που ύψωσα εγώ» στο τραγούδι «Το Καλύτερο
Πεθαίνει Πρώτο». Από μικρό παιδί είχα τρομερό θέμα με τον αποχωρισμό. Κάθε φορά που
η μάνα μου μάζευε τα ρούχα της για να φύγει από το σπίτι μετά από τσακωμό με τον
πατέρα μου ήταν ένας θάνατος για μένα. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, στην ενήλικη ζωή μου
να επισπεύδω τους αποχωρισμούς, για να έχω εγώ τον έλεγχο πάνω τους. Από την άλλη, οι
γονείς μου ήταν -και είναι ακόμα- τόσο δεμένοι μεταξύ τους, από την εφηβεία τους, που
μοιραία μού διαμόρφωσαν ένα πρότυπο με το οποίο ένα κομμάτι του εαυτού μου
συγκρούεται. Αφενός, λοιπόν, η εμβάθυνση στις σχέσεις είναι η δεύτερη φύση μου,
αφετέρου η μονιμότητα ο εφιάλτης μου. Μιλάμε για ένα ζήτημα πολυδιάστατο και βαθιά
συγκρουσιακό. Γιατί στο παιχνίδι μπαίνει και η τελειοθηρία μου, ως ψυχαναγκαστικού, σε
συνάρτηση και με τον ακραίο αισθητισμό μου. Το ξαναείπα πρόσφατα, ένα πολύ κλασικό
μου όνειρο όταν έχω μία «σοβαρή» συναισθηματική σχέση είναι ότι συναναστρέφομαι, στο
όνειρο, όψεις της τελειότητας μπροστά στις οποίες η γήινη παρουσία, που έχω δίπλα μου,
είναι κάτι το πεπερασμένο. Αυτό το πεπερασμένο, που θα φθαρεί, θα αλλοιωθεί, δε θα
κρατήσει για πάντα, είναι η Παλαιότητα. Το καταληκτικό τραγούδι από τον τελευταίο δίσκο,
«Το Δηλητήριο στις Σελίδες», είναι κάτι σαν ανακεφαλαίωση αυτής της ατέρμονης πορείας,
από τη γοητεία στην απόρριψη, που, πέρα από τα εξατομικευμένα χαρακτηριστικά της,
νομίζω ότι, στο γενικό της πλαίσιο, είναι ένα κοινό βίωμα. Είναι τρομερό, πάντως, ότι μετά
από 30 χρόνια ψυχοθεραπείας και 7 δίσκους, που η διαδικασία δημιουργίας τους είναι
διπλή ψυχοθεραπεία, δεν έχω καταφέρει να ησυχάσω αναφορικά με το συγκεκριμένο
θέμα. Μπορεί να ξέρω πλέον ακριβώς τι μου συμβαίνει, ότι δηλαδή είμαι μια πολυσύνθετη
περίπτωση ανθρώπου, φτιαγμένου από πολλά και εν πολλοίς μη συμβατά μεταξύ τους
συστατικά, να έχω αγαπήσει τον εαυτό μου όπως είναι αναγνωρίζοντας την αλήθεια μου ως
μια στάση που -καβαφικώς- νιώθεται, αλλά ακόμα δεν έχω καταφέρει να βρω την ηρεμία
μέσα σ’ αυτό. Έτσι λοιπόν είπα να βάλω μπροστά και για τον όγδοο δίσκο…
Γεωργία: Έχεις πετύχει τα όνειρά σου; Ονειρεύεσαι καινούργια πράγματα ή απλώς δεν σε νοιάζει και ζεις την κάθε μέρα και όπου βγει;
Έχω πετύχει μέχρι σήμερα πολύ περισσότερα από όσα ονειρεύτηκα. Προσπαθώ να μη σκέφτομαι το μέλλον, είναι εξάλλου για μένα και ψυχοθεραπευτική επιταγή. Αυτή τη στιγμή το μόνο που σκέφτομαι είναι να έχει καλή έκβαση ένα θέμα υγείας που αντιμετωπίζω και, επειδή συνδέεται άμεσα με την αγχώδη διαταραχή, προσπαθώ να αγχώνομαι όσο λιγότερο γίνεται. Από εκεί και πέρα, αυτό το θαυμαστό που έζησα στις τρεις πρόσφατες συναυλίες θα είναι ο οδηγός μου για τη συνέχεια.
Χ+Γ:«Ήθελα να τους κάνω να αγαπήσουν την ιδιαιτερότητά τους, όποια κι αν ήταν αυτή. Να νιώσουν περήφανοι», αυτό είπες προς το τέλος του ντοκιμαντέρ του Βύρωνα Κριτζά. Ποιες είναι οι δικές σου ιδιαιτερότητες που κάποτε σε δυσκόλεψαν;
Από όταν θυμάμαι τον εαυτό μου, ένιωθα ότι ήμουνα ένα λάθος παιδί. Κάποτε μου είχε πει η μάνα μου ότι απ’ όταν τελείωσα το πανεπιστήμιο πάω με την όπισθεν. Λάθος. Από την πρώτη μέρα πάω με την όπισθεν. Αλλά μπροστά.
Γεωργία: Ποιο είναι το πιο σημαντικό πράγμα ή άνθρωπος ή συναίσθημα στην ζωή σου;
Αγαπάω πολλά πράγματα/ανθρώπους, την οικογένειά μου, τα ανίψια μου, τους φίλους μου, τη γάτα μου την Κυρία Ξεχωριστή, τα καναρίνια μου, το διάβασμα, τη μουσική, τον Παναθηναϊκό… Το πιο σημαντικό συναίσθημα για μένα είναι μάλλον η ηδονή τού να γράφω ένα καινούργιο τραγούδι. Συγκεκριμένα, όταν ακούω την πρώτη μου καταγραφή, που κάνω στο κινητό, και ανατριχιάζω, όταν νιώθω ότι είναι κάτι που αξίζει. Μου συμβαίνει πλέον σπανιότερα από το παρελθόν, αλλά αυτό κάνει την ηδονή ακόμα μεγαλύτερη.
Χ+Γ: Αν η Κέρκυρα δεν ήταν τόπος και ήταν τραγούδι, ποιο τραγούδι θα ήταν; Όχι κατ΄΄ ανάγκην δικό σου…
Γελάω όταν ακούω τη λέξη Κέρκυρα. Γιατί η σημερινή Κέρκυρα είναι για γέλια. Δεν της αξίζει κανένα τραγούδι. Ίσως μόνο ο Νεοέλληνας του Πανούση.
Γεωργία: Πώς σκέφτεσαι τον θάνατό σου; Με ποιον τρόπο θα ήθελες, ιδανικά, να φύγεις από την ζωή;
Έχω στο μυαλό μου τη φράση «ο ανύπαντρος ζει σαν άνθρωπος και πεθαίνει σαν σκυλί, ενώ ο παντρεμένος ζει σαν σκυλί και πεθαίνει σαν άνθρωπος», την οποία έχω την εντύπωση ότι είχα ακούσει σε μια συνέντευξη του Χριστιανόπουλου. Οπότε, ιδανικά, θα ήθελα να παντρευτώ πριν πεθάνω.
Υ.Γ που δεν ζητά απάντηση, απλώς απευθύνει σκέψεις:
Πώς να μην αναφωνήσει καμιά, κανείς ”Παντελή, τι έρωτας είσαι” όταν σε βλέπει στη σκηνή, μωρέ; Και όμως, τα τραγούδια σου, είτε επί Κόρε Ύδρο, είτε επί Παιδιών Παλαιότητας έχουν την απαράμιλλης σημασίας ”αυστηρώς ατομική λειτουργία”. Μιλούν για πολύ συγκεκριμένα θέματα, εικόνες, πρόσωπα και μέρη και καθένας, καθεμιά μας νιώθει ότι μιλά για την δική του, την δική της ζωή. Απατηλό, αλλά και πραγματικό. Σαν μια διαρκή, ιλουζιονάτη κασκαρίκα σου, Παντελή, προς εμάς τους ακροατές: γράφεις για την ζωή σου, γράφοντας για την ζωή όλων μας, χωρίς να μας θεωρείς λαό ή πλήθος. Πάντα κανείς μόνος στον έρωτα και τον θάνατο. Οποία αριστοκρατικότης σε αυτή την ερημία μας την μοιρασμένη. Αναμένουμε με ματωμένα χείλια την επόμενη δουλειά σου, δουλειά σας. Και τότε, ίσως γραψω στο εκλεκτό recviem της Χριστίνας μια άτυπη δισκοκριτική, γεμάτη τρομερές υποκειμενικότητες. Μιας που εδώ μιλάμε και πάντα θα μιλάμε για λατρεία. (Γεωργία Δρακάκη)
