Πριν από λίγες ημέρες στα πλαίσια της παρουσίασης του βιβλίου «Ισορροπώντας στον άνεμο» του Βασίλη Λογοθέτη, είχα την τύχη και την τιμή να γνωρίσω την ποιήτρια Νανά Έβερεττ. Η Νανά μας παρασέρνει σε ένα ταξίδι με αφετηρία την ζωή και τερματισμό τον θάνατο. Στο ενδιάμεσο συναντούμε τον Έρωτα, την μοναξιά, την θλίψη, την περισυλλογή, την νοσταλγία. Με λίγα λόγια διαβάζοντας τα ποιήματά της ακροβατούμε στο λεπτό σχοινί που ονομάζεται “Ζωή”. Τα ποιήματά της χτίζονται γύρω από τις έννοιες αυτές, οι οποίες λειτουργούν ως εργαλεία ζωής και μάχης απέναντι στον θάνατο, τον οποίο δεν αντιμετωπίζει με φόβο. Αντιθέτως, ορθώνεται στο ύψος του και και περήφανη τον κοιτάει κατάματα. Οι αντιθέσεις είναι φανερές, το ύφος γλαφυρό και τα συναισθήματα περιγράφονται σαν ζωντανοί ανθρώπινοι χαρακτήρες. Ξεκινάμε με μία αρχική γνωριμία μαζί της και στην συνέχεια παρατίθενται ορισμένα από τα τελευταία ποιήματά της.
Ποιητικές συλλογές:
«Μία φορά και δύο χτες», 2012.
«Καθ´οδόν», 2016. Και τα δυο στο St. Louis, Missouri, με μετάφραση Άγγελου Σακκή.
«Eπ´αόριστον», Αθήνα 2016, μόνο στα ελληνικά, από τον εκδοτικό οίκο Γαβριηλίδη.
-Πότε και με ποια αφορμή αρχίσατε να ασχολείστε με την ποίηση;
Άρχισα να γράφω ποίηση αργά. Το 2008. ΄Όταν έχασα τον αδελφό μου. Μεγαλύτερη του 11 χρόνια, τον έβλεπα σαν γιο και λόγω διαφοράς χρόνων και λόγω χαρακτήρα. Ξέσκισμα σάρκας ως το κόκκαλο, συναίσθημα πλημμύρα που από κάπου έπρεπε να βγει, αλλιώς θα με συνέθλιβε. Και γράφω. Και είναι τέτοια λύτρωση και θεραπεία και μ΄αρέσει τόσο να μετράω με τα δάχτυλα τις συλλαβές στους στίχους και ξαφνικά καταλαβαίνω πως γράφω μετρική ποίηση!
Χείμαρρος λέξεων, σκέψεων που για πρώτη φορά διερευνώ, ανακαλύπτω. Και συνέχισα…
-Στα ποίηματά σας αναδύεται η διαλεκτική αντίθεση μεταξύ θανάτου και ζωής, η μοναξιά και ο πόνος. Θεωρείτε πως η βίωση καταστάσεων πόνου , απώλειας και θλίψης συμβάλλουν στην καλλιτεχνική δημιουργία και προαγωγή της τέχνης;
Ναι, ακριβώς. Μόνο που θα ‘θελα να προσθέσω και τον ΄Έρωτα στην εξίσωση.
Ο πόνος, η απώλεια, η θλίψη σε βάζουν αντιμέτωπο με τον εαυτό σου και ή βυθίζεσαι στη μοναξιά ή αναζητάς στον έξω κόσμο, ένα κάποιο δεκανίκι να στηριχτείς.
Προσωπικά ,είμαι της γνώμης ότι ο μόνος τρόπος να ξαναβρείς το φως, είναι να εντρυφίσεις στο σκοτάδι. Να φτάσεις στον πάτο του βαρελιού, να τον γευτείς, να τον ΖΗΣΕΙΣ ως το κόκκαλο. Μόνο τότε μπορείς σιγά σιγά, εκατοστό εκατοστό, να αναρριχηθείς στην κορυφή και να βγεις σώος και λίγο “σοφότερος”, ας μου επιτραπεί η έκφραση.
Για μένα πάντα, σε όλη αυτή τη διαδικασία, το γράψιμο είναι σωτήριο. Ο άνθρωπος είναι μια σπουδή που ο καθένας την ερμηνεύει, την καταλαβαίνει διαφορετικά. Σπάνια φτάνουμε στον πυρήνα της αλήθειας του άλλου.Ο θάνατος αγαπημένου ή τυχόν επικείμενος δικός σου, γίνεται καταλυτικός στις απαντήσεις χρόνιων ερωτηματικών, στην κατεδάφιση τοίχων, στον ενταφιασμό ελέγχου, στο ράπισμα κοντρόλ. Αφήνεις και αφήνεσαι, διδάσκεις και διδάσκεσαι, ξαναγεννιέσαι αλλιώτικος, απαρνιέσαι τον παλιό σου εαυτό αγκαλιάζοντας το αύριο, δίχως έγνοια για το τι μπορεί να φέρει η στιγμή. Ξαναγεννιέσαι λεύτερος και γράφεις και μοιράζεσαι…
΄Όσο για τον ΄Έρωτα, δεν τολμώ καν ν΄αγγίξω. Τι μπορώ να προσθέσω εγώ γι αυτό το ΘΑΥΜΑ ΖΩΗΣ που λέγεται ΄Έρωτας!
Μόνο θα μοιραστώ ένα δικό μου, μέσα στα πολλά:
Ω ΄Έρωτα
τα δάχτυλα σου
΄Έρωτα
σοκάρισαν κρυψώνες μου
συλλάβισαν τις συλλαβές
σημάδεψαν τον ίλιγγο //
ανάθεμα και τυχερό μου //
τώρα που ίσιωσε η ματιά
και βλέπει περ΄από τ΄αντίξοα
του πάθους
αποχής
κι απώλειας //
είδα //
ήρθες για το ταξίδι
τον εμπρησμό συνόρων
το πήδημα στα έγκατα
για τόσο όσο
μ΄έφτανε να γεννηθώ
Παρακάτω παρατίθενται ακόμη κάποια ποιήματα της Νανάς.
Αλήθειες
γυμνός
στα χώματα της περισυλλογής
δραπέτης δίνης υποσχέσεων
έθαψες
τους σκελετούς
ακέφαλων πταισμάτων
μάντρωσες
τους τοίχους
των κρυψώνων σου
ακύρωσες
τα ξεφτισμένα νήματα
των τύψεων
αψήφιστα διεκδικώντας
ανώνυμες υπογραφές
ακούσιας συγκατάθεσης
Κόκκοι ΄Άμμου
χίμαιρες
ουτοπίες
έρωτες
κύκλος αρχής πάντα με τέλος
σφιχτοραμμένο με διάφανη κλωστή
το χτες
γίνεται τώρα
σε χρόνο ανάσας
κυρίαρχες συμπτώσεις
ορίζουν τις πορείες
στοιβάδα ατημέλητη
των όρων κι αποφάσεων
που λέγεται Ζωή
σκορπίζεται στη θέρμη ενός φιλιού
μα δε ξαφνιάζεσαι
μονολογείς σε τόνους χαμηλούς
κατανοείς
πως νίκες ήταν και ήττες
πως λιγοστεύουν
οι άγραφες σελίδες
τα αδοκίμαστα
τ΄απαίδευτα
στοιχειώνουνε τις μνήμες
και τότε μόνο
μετανιώνεις
J. 5 μήνες πριν
ο φόβος απροκάλυπτος
βίαιο θεριό
λιντσάρει τα καλύμματα
τραντάζεται το κύτταρο
καρφώνονται οι μάσκες
ορίζουνε τη σιωπή
μιά σιωπή λαλίστατη
ακάματη
σπαραχτικά παρούσα
κι εκείνος ο αμίλητος
αρπάζει την τριχιά
την ονομάζει ελπίδα
και κρέμεται
βυζαίνοντας
την κάθε μιά σταγόνα της
μέχρι που να στερέψ’ η ελπίδα
οι φλέβες να πετρώσουν
και στο φευγιό του να σωθεί
