Το ελληνικό τραγούδι- εκείνο που κατά σύμβαση λέμε “έντεχνο” (σ’αυτό το σημείο ας μου εξηγήσει κάποιος, τα υπόλοιπα τραγούδια είναι τι; Άτεχνα;)- μας έχει δώσει κάτι παραπάνω από όμορφα ακούσματα. Μας έχει δώσει πολλά συλλογικά βιώματα μέσα από τα εκείνα τα τραγούδια που όλοι ξέρουμε και έχουν καταφέρει να συμπυκνώσουν τους πόνους μας, τις χαρές μας, τους μεγάλους μας έρωτες, τις μικρές μας περιπέτειες. Είναι εκείνα τα τραγούδια που όταν παιχτούν από ένα ηχείο, θα έχουν συνοδεία πολλές φωνές που σιγότερα ή δυνατότερα τα τραγουδούν, και κυρίως: τα νιώθουν.
Η μαγεία του στίχου, είναι σίγουρα η μαγεία της συμπύκνωσης. Μέσα σε ένα ρεφρέν, αν ο στιχουργός είναι “τεχνίτης”, σου έχει δώσει όλη τη ζωή σου στο πιάτο, και στην ευτυχή συγκυρία που ακολουθούν (και λέω ακολουθούν γιατί η προσωπική μου αγάπη για την ποίηση με έχει κάνει να βάζω σε προτεραιότητα τον στίχο) με την αντίστοιχη αρτιότητα η μουσική και η φωνή, τότε μιλάμε για μικρά διαμάντια που συλλαβίζουν τον βίο μας καλύτερα απ΄ότι εμείς οι ίδιοι θα μπορούσαμε.
Δεν είναι λίγες οι φορές δε που πιάνω τον εαυτό μου να «ζηλεύει» ορισμένους στίχους. Στίχους που θα ήθελα τρελά να έχω γράψει, που κάθομαι και απορώ πώς κάποιο υπέροχο μυαλό τους σκέφτηκε, πώς μπόρεσε με απλά λόγια να φτιάξει ένα παζλ, σε σχήμα δόρυ, που έρχεται και καρφώνεται απευθείας στο κέντρο της αλήθειας, στην ουσία, σε αυτό που πολλές φορές δεν θα άντεχες καν να ξεστομίσεις.
Έκανα μία προσπάθεια να καταγράψω μερικά από αυτα τα τραγούδια που με-και ελπίζω μας– σημάδεψαν. Συνειδητοποίησα πως είναι περισσότερα απ΄όσα νόμιζα, οπότε ίσως να επανέλθω με μερικά ακόμα.
1. “Σ’αγαπώ γιατί είσαι ωραία”
“αγαπώ κι όλο τον κόσμο γιατί ζεις και συ μαζί”
Μία σειρά, ολόκληρη η αποτύπωση της συμπύκνωσης του κόσμου ενός ερωτευμένου γύρω απ’τον άνθρωπό του, αλλά και του αισθήματος αυτής της ευφορίας που διατρέχει κάθε του κίνηση, γιατί του δόθηκε εκείνη η ευλογία του έρωτα. Το τραγούδι είναι παραδοσιακό, δε θα μάθουμε ποτέ τον στιχουργό, αλλά για πολλά χρόνια ακόμα θα σιγοτραγουδάμε αυτή τη μαγική του έμπνευση.
Εδώ από μία εκτέλεση που ξεχώρισα στο “Μουσικό κουτί” με εκπληκτική ενορχήστρωση
2. “Χρόνια χελιδόνια”
“Χρόνια χελιδόνια που πετάξατε πού ‘ναι η ευτυχία που μου τάξατε”
Ο άνθρωπος που στέκεται με το κεφάλι γυρισμένο στα χρόνια που έφυγαν (και δεν γυρνούν), αποκαρδιωμένος για όλα εκείνα τα ονειρικά “θα” που δεν έγιναν ποτέ πραγματικότητα. Οι αιτίες πολλές, δεν έχει νόημα να σταθούμε. Αλλά αυτό το αίσθημα που σκιαγραφείται στον στίχο το ξέρουμε καλά! Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος υπογράφει τους στίχους και για αυτή την επιτυχία.
Στην παρακάτω εκτέλεση στο μπουζούκι ο Χρήστος Νικολόπουλος στον οποίο ανήκει και η μουσική του τραγουδιού
3. “Κυκλοφορώ κι οπλοφορώ”
Κυκλοφορώ κι οπλοφορώ γιατί ποτέ να σ’ αποκτήσω δεν μπορώ
Από την λίστα δε θα μπορούσε να λείπει η πένα της Λίνας Νικολακοπούλου και συγκεκριμένα αυτό το τραγούδι που από το 1985 που κυκλοφόρησε πρώτον αποθέωσε την τριάδα Νικολακοπούλου-Κραουνάκης-Πρωτοψάλτη και δεύτερον έγινε “σλόγκαν” χάρη στην εξυπνάδα της ομοιοκαταληξίας.
Το video clip παρακάτω περισσότερο για ιστορικούς λόγους, μιας και αξίζει να δείτε αυτά τα “ιερά” πλέον τέρατα του ελληνικού έντεχνου, στα πρώτα τους μεγάλα βήματα….
4.”Πάντα γελαστοί”
“πάντα γελαστοί και γελασμένοι”
Κορυφαία στιγμή ευφυούς στίχου, ένα επίθετο, μια μετοχή, αναρίθμητα νοήματα και σκέψεις. Ξανά σε μία γραμμή. Είναι να μην ζηλέψεις αυτή την πένα; Αν έχει την υπογραφή του Άλκη Αλκαίου, δύσκολο…
Παρακάτω από την συναυλία του αείμνηστου Δημήτρη Μητροπάνου στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού
5. “Χρώμα δεν αλλάζουνε τα μάτια”
χρώμα δεν αλλάζουνε τα μάτια
μόνο τρόπο να κοιτάνε
Ωδή στην ενηλικίωση όλο το τραγούδι, ωδή στους φίλους που έφυγαν, στα παλιά στέκια που είναι τώρα έρημα κτήρια. Πολλοί το θυμόμαστε σαν το soundtrack της αγαπημένης, γλυκόπικρης σειράς “Λόγω τιμής”, με την παρέα της Πάτρας που έπαιξε στους δέκτες μας το 1996. Η πένα του Μιχάλη Γκανά, ο οποίος με τους στίχους του αποτύπωσε στην αιωνιότητα πολλές από τις μικρές καθημερινές μας στιγμές.
6. “Όλες του κόσμου οι Κυριακές”
“Όλες του κόσμου οι Κυριακές λάμπουν στο πρόσωπό σου… Τι χρώματα, τι μουσικές μες στο χαμογελό σου!”
Κυριακή, με ό,τι φέρνει στο νου αυτή η μέρα, με ό,τι φέρνει στην ψυχή. Μελαγχολία, γλύκα, οικογένεια. Και όλα αυτά μαζεμένα στο πρόσωπο του Ενός, γιατί αγαπημένος θα είναι μονάχα ένας και πληθυντικός δεν υπάρχει. Φυσικά και εδώ μιλάμε για το φοβερό δίδυμο Λευτέρης Παπαδόπουλος στον στίχο και Χρήστος Νικολόπουλος στην μουσική.
Για όποιον δεν την έχει ήδη ακούσει αφήνω από κάτω την μαγευτική εκτέλεση της Νάντια Κοντογεώργη
7. “Το τραγούδι της ερήμου”
“Και δε θα μου λείπεις γιατί θα΄ναι η ψυχή μου, το τραγούδι της ερήμου, που θα σ΄ακολουθεί.”
Εκείνους που αγαπάμε, τους κουβαλάμε και μας κουβαλούν, όσο μακριά κι αν είναι. Δεν μας κουβαλούν σαν φορτίο, μα σαν τραγούδι που υπάρχει ανάμεσα στα χείλια, στην πιο ασφαλή κρυψώνα… “Φτου και βγήκε” λοιπόν, ένα ακόμα διαμάντι από την Μαριανίνα Κριεζή που μας την έκανε φέτος τον Φλεβάρη αλλά θα είναι πάντα το τραγούδι στις ερήμους μας…
Θα γίνω κλισέ και θα βάλω την εκτέλεση από την Δέσποινα Βανδή στην σειρά “Δύο ξένοι” του Mega, γιατί ε- τι να κάνουμε έχουμε κάποιες αδυναμίες και εμείς! (Υ.Γ για του fans της σειράς: όποιος πιστεύει ότι η ιστορία Τόλης-Χαρά έπρεπε να καταλήξει αλλιώς παρακαλώ να επικοινωνήσει να πούμε τον πόνο μας)
8. “Οι φίλοι μου χαράματα”
Γιατί δεν τους αντέχω, ζευγαρωμένους κι εγώ να μην έχω τα χέρια σου να γείρω
Ο έρωτας τριγύρω και ο μοναχικός τώρα άνθρωπος ακόμα πιο μόνος σε ένα διαμέρισμα προσπαθεί να αποφύγει την όψη της ευτυχίας των άλλων για να μην θυμηθεί την αλλοτινή δική του. Όποιος πει πως δεν το έχει νιώσει να σκεφτεί καλύτερα! Φοβερή στιχουργική στιγμή της ίδιας της Αλεξίου που έχει γράψει λίγα και καλά.
9. “Ζητάτε να σας πω”
“Μα δεν είναι οι καρδιές όλες το ίδιο καμωμένες, ούτε κι οι ομορφιές στον κόσμο δίκαια μοιρασμένες”
Το γνωστό τραγούδι του Αττίκ δε θα μπορούσε να λείπει, όχι μόνο επειδή έχει εξαίσιους στίχους, αλλά και για την φοβερή ιστορία του πώς γράφτηκαν αυτοί οι στίχοι! Εν συντομία ο Αττικ είχε γράψει το άλλο γλυκύτατο τραγούδι “Είδα μάτια” για την τότε αγαπημένη του Μαρίκα Φιλιππίδου. Καιρό μετά τον χωρισμό τους η Φιλιππίδου επισκέφθηκε την Μάντρα του Αττίκ με τον νέο της σύζυγο και μόλις το κοινό αντιλήφθηκε την παρουσία της άρχισε να ζητά ρυθμικά το τραγούδι. Ο Αττίκ τότε αποχώρησε από την σκηνή και επέστρεψε μετά από 10 λεπτά τραγουδώντας αντ’αυτού το “Ζητάτε να σας πω”, απευθυνόμενος τόσο στο κοινό, όσο φυσικά και σε εκείνη, με τον φοβερό στίχο :”δεν είν’ οι καρδιές όλες το ίδιο καμωμένες ούτε κι οι ομορφιές στον κόσμο δίκαια μοιρασμένες”. Τελειώνοντας το τραγούδι ο Αττίκ αποχώρησε και δεν ξαναβγήκε εκείνο το βράδυ. Εκείνη αποχώρησε επίσης δακρυσμένη από την Μάντρα μετά από λίγο…
Συγκλονιστική διάσημη εκτέλεση της Μαρίζας Ρίζου
10. “Μόνο μια φορά”
“Μόνο μια φορά έκλαψα για σένα πικρά, κι ύστερα κανόνισα και δεν σου τηλεφώνησα ούτε μιά φορά”
Η απόλυτη αλήθεια που στον συγκεκριμένο στίχο αφενός παραδέχεται τον εαυτό της, αφετέρου τον χλευάζει με την επιλογή του “κανόνισα”. Τα ξέρουμε αυτά τα “κανονισμένα” με μαθηματική ακρίβεια, με δάσκαλο τον σωτήριο (;) εγωισμό. Αλλά τούτη η κατάσταση η μικρή, η ανθρώπινη, δεν θα μπορούσε να αποτυπωθεί καλύτερα.
Υ.Γ. Αυτά από εμένα προς το παρόν, θα χαρώ να μου στείλετε και δικές σας αντίστοιχες προτάσεις με στίχους που σας σημάδεψαν…
Το όνομά μου είναι αυτό που διαβάζετε. Σπουδάζω στους Χημικούς Μηχανικούς. Ζω στην Αθήνα και το βιογραφικό μου είναι τόσο μικρό που δεν αξίζει να το παραθέσω. Σκοπός εδώ είναι να πούμε όσα δεν έχουν θέση και (φυσικά) δε χωρούν σε ένα απλό “lunch break”.
